Hãy dạy cho con bạn cách để chúng có thể nói ra những mong muốn của mình. Hãy hướng dẫn cho con bạn cách để không kìm nén những nhu cầu của bản thân, để không phải làm vừa lòng người khác hoặc để trở thành một người hoàn hảo trong mắt người khác, hoặc để không làm người khác thất vọng. Khi bạn cố gắng kìm nén những nhu cầu của bản thân để làm vừa lòng người khác, để trở thành một người có vẻ hoàn hảo trong mắt người khác, hoặc để người khác không thất vọng, mà không sống chân thực với chính bản thân và mong muốn, nhu cầu và cảm xúc của mình. Giống như việc bạn đang mặc một chiếc áo quá rộng, bạn đang phải cố gồng mình chứ bạn không được sống thật với chính mình, và điều đó khiến cho bạn cảm thấy rất áp lực và mệt mỏi. Ta không thể đáp ứng nhu cầu của người khác bằng cách hy sinh những nhu cầu của bản thân. Phương pháp giáo dục thông thường, khi người ta bày tỏ cảm xúc hoặc nhu cầu của mình, họ sẽ bị phán xét và chỉ trích, khiến việc bày tỏ cảm xúc trở nên đáng sợ đối với nhiều người. Điều này đặc biệt đối với phụ nữ, những người được dạy để tin rằng họ cần lờ đi những nhu cầu của bản thân để chăm sóc cho người khác. Vậy câu hỏi đặt ra là nhu cầu của bản thân ta là gì? 3 giai đoạn trong quá trình trưởng thành về mặt cảm xúc. Giai đoạn 1 là giai đoạn nô lệ của cảm xúc. Ta tin rằng mình phải chịu trách nhiệm cho cảm xúc của người khác. Giai đoạn 2 là giai đoạn bị ghét. Tức là ta không hề quan tâm đến cảm xúc của người khác và nhu cầu của người khác. Ta chỉ quan tâm đến cảm xúc của chính mình. - Giai đoạn 3 là tự do cảm xúc. Ta nhận ra rằng ta không chịu trách nhiệm cho cảm xúc của người khác, nhưng hoàn toàn chịu trách nhiệm cho cảm xúc của chính mình. Đồng thời nhận ra rằng chúng ta không bao giờ có thể đáp ứng được nhu cầu của chính mình bằng cách phớt lờ những nhu cầu của người khác. Việc quan tâm một cách chân thành và thể hiện lòng trắc ẩn với nhu cầu của người khác chính là cách để đáp ứng những nhu cầu của chính mình.

Một trong những vấn đề của mối quan hệ đó là biến mình trở thành nô lệ cảm xúc. Tức là nghĩ rằng bản thân mình là người chịu trách nhiệm cho cảm xúc của người khác. Và mình phải liên tục cố gắng làm cho mọi người hạnh phúc. Đó là một sai lầm. Bởi vì hạnh phúc luôn có ở trong bản thân mỗi người. Mỗi người đều có thể có quyền tự lựa chọn lấy sự hạnh phúc của mình. Sai lầm thứ hai đó là chúng ta có xu hướng phủ nhận những nhu cầu của chính mình để đáp ứng nhu cầu của người kia.

Trưa nay khi tôi về đến nhà thì Sam đang ở trong nhà vệ sinh và đang gọi mẹ để cần mẹ rửa đít cho khi mà Sam đi vệ sinh xong. Phản ứng của vợ tôi là: vợ tôi nói với con rằng con lớn rồi, con cần phải chủ động. Con thấy em Trí bé như vậy mà còn rưa đít được. Con mà sau này không tự vệ sinh rửa đít được thì con gọi em chỉ là anh nhé. Gọi là anh Trí ơi anh Trí nhé. Đây là một hình thức giao tiếp bạo động theo quan điểm của tôi. Đây là một hình thức so sánh, gán nhãn và chỉ trích. Theo em, vì nói vậy nên giao tiếp theo giao tiếp bất bạo động, theo 4 bước là quan sát, nói lên cảm xúc của mình, nói lên mong muốn của mình và đưa ra một lời đề nghị.

Giao tiếp bạo lực là kiểu giao tiếp chỉ trích, phán xét, suy đoán, phỏng đoán, tóm lại là gây ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa hai người hoặc nhiều người tham gia quá trình giao tiếp. Ngược lại với giao tiếp bạo lực là giao tiếp bất bạo động. Giao tiếp bất bạo động có 4 thành phần là - quan sát sự vật đúng như thật, (không đưa thêm suy nghĩ, suy luận, cảm nhận của mình) - nói ra cảm xúc của mình, - nói ra mong muốn của mình - và đưa ra một lời đề nghị. - - Và trong quá trình thực hành, tôi nhận thấy một trong những điều khó khăn nhất giao tiếp bất bạo động đó là "nói ra được mong muốn" của chính mình - Tại sao chúng ta lại gặp khó khăn trong việc nói ra mong muốn của mình? Có 2 nguyên nhân. - Đó là bởi vì chúng ta lớn lên trong một môi trường mà chúng ta không quen với việc nói ra mong muốn và chúng ta thường xuyên nghe những lời chỉ trích thay vì việc lắng nghe những mong muốn của người khác. Cha mẹ chúng ta cũng không được đào tạo về việc nói ra những mong muốn, và thay vì nói ra những mong muốn, họ dùng những lời lẽ gây tổn thương và chỉ trích. - Ví dụ, thay vì nói bố muốn nhà cửa gọn gàng, ta lại nói nhà cửa thật là bừa bộn, hoặc ta lại nói con là một đứa trẻ lười biếng, hoặc ta lại nói bố đã rất vất vả và bố đã rất mệt và giờ nhà cửa thật lộn xộn. - Thứ hai, đó là chúng ta bị người khác nói rằng việc nói ra mong muốn là ích kỷ, là xấu. Khi con nói ra mong muốn của mình - Kiểm soát những nhu cầu của bản thân để làm vừa lòng người khác, để muốn trở thành một người hoàn hảo. Vì sợ người khác phải thất vọng

Không phải nhu cầu của bạn không quan trọng. Mà chỉ đơn giản rằng bạn chưa biết bày tỏ nhu cầu của mình một cách hiệu quả, giúp người nghe khơi dậy lòng chấp nhận và muốn giúp đỡ bạn đáp ứng nhu cầu đó. Ta thường trách móc rằng người khác không đáp ứng được những nhu cầu của ta, nhưng bây giờ ta mới nhận ra rằng chính ta chưa bao giờ bày tỏ những nhu cầu ấy một cách rõ ràng. Thay vì việc đưa ra những nhu cầu và mong muốn của mình, ta thường chỉ trích, phán xét hay gán nhãn người khác hoặc nói về những thứ mình không mong muốn thay vì việc nói những thứ mình muốn. Ví dụ, trước đây tôi thường nói với con trai của tôi rằng "Con thật là bừa bộn, bố không thể chịu nổi" Đây là một cách thức giao tiếp không hiệu quả. Bởi vì, - Ta đang tấn công vào cái tôi của con, ta nói con thật là bừa bộn. Không ai muốn bị tấn công vào cái tôi cả. Nếu ai đó nói ta rằng bạn thật là bừa bộn, ta có muốn nghe những điều tiếp theo mà người đó nói hay không? Vậy, khi ta nói với con điều đó, liệu con có còn muốn nghe những điều tiếp theo mà ta nói hay không? Và sẽ như thế nào nếu ta liên tục nói với con những điều như vậy? - Thứ hai, khái niệm bừa bộn của ta có thể khác khái niệm bừa bộn của con. Ta nghĩ rằng như thế này là bừa bộn, nhưng với con như thế không phải là bừa bộn. - Thứ ba, ta thất bại trong việc cho con biết cảm xúc thực sự của ta là gì, "không thể chịu đựng được" là một cảm xúc không đủ cụ thể. Và khi ta không nói cho con biết chính xác cảm xúc của ta là gì, con không thể hiểu cảm xúc của ta lúc đó. - Thứ tư, ta không hướng dẫn cho con hay đề xuất cho con cách thức để giúp ta đạt được mong muốn của mình và có một cảm xúc tích cực. Trong cùng một tình huống tương tự, hãy phân tích một cách thức giao tiếp khác như sau. "Sam à, bố thấy hiện tại có rất nhiều sách vở ở trên bàn và trên nền nhà, cụ thể là có đến 5 hoặc 6 cuốn và chúng đang không được xếp gọn lên giá sách giống như chúng ta đã thảo luận. Bố đang cảm thấy bực tức vì bố mong muốn sách vở được xếp đúng vị trí và điều đó đang không được đáp ứng. Sách vở nằm ở những vị trí rất là hỗn loạn và bố lại phải dành thời gian xếp lại tất cả những thứ đó. Con có thể giúp bố xếp lại những quyển sách đã vào đúng vị trí trên giá sách bây giờ được không?