Burun–Beyin Bağlantısı – Kediler Kokuyla Düşünür, Hatırlar ve Hisseder
Kedilerin koklamaya bu kadar meraklı olmasının en büyük sebebi, koku–hafıza–duygu bağlantısıdır. Koku, kedinin beyninde doğrudan limbik sisteme (duyguların merkezi) bağlıdır. Yani kedi bir kokuyu algıladığında: Duygusunu, Güven seviyesini, Hafızasını, Karar verme mekanizmasını aynı anda aktive eder. Bu nedenle kediler kokuyla hatırlar. Bir kişiyi kokusundan tanır, geçmiş bir olayı kokusundan ilişkilendirir, hatta yeni bir kokudan stres olup olmamaya karar verir. Burun–beyin hattı nasıl çalışır? 1. Koku reseptörleri kokuyu yakalar. 2. Olfaktör sinir, kokuyu doğrudan limbik sisteme taşır. 3. Kedi bu kokuyu “güvenli”, “tanıdık”, “yeni”, “tehlikeli” gibi kategorilere ayırır. 4. Buna göre davranış belirler: yaklaşır, uzaklaşır, sürtünür, patisiyle kontrol eder. Bu yüzden kediler: Yeni gelen misafiri önce koklar, Yeni mamayı önce koklar, Eve getirilen çantayı önce koklar, Ayakkabını koklayıp yüzünü buruşturabilir (haklılar…). Koku onların hem karar sistemi hem de duygusal rehberidir. Flehmen Tepkisi Kedinin ağzını hafif açık tutarak kokuyu “içeri çekmesi” vardır ya… İşte buna flehmen denir. Koku, burun yolundan değil, üst damağın içindeki Jacobson organına (vomeronazal organ) gider. Bu organ, özellikle diğer kedilerin feromonlarını okumada uzmanlaşmıştır. Kısacası: Kediler sadece koklamaz… Kokuyu analiz eder, sınıflandırır, hafızaya kaydeder ve duygusal olarak yorumlar. Senin kedin hiç flehmen tepkisi verdi mi? O komik “ağzı açık durma” ifadesini yakaladın mı?