Hey, hôm nay mình muốn chia sẻ bạn nghe một sự thật, từ kinh nghiệm bản thân và những gì mình quan sát được. Hầu hết anh chị em/ những bạn mình có dịp được trao đổi về phương pháp đầu tư, đa phần họ đều muốn học ngay một phương pháp giao dịch, có thể là phân tích kỹ thuật, hoặc thiên về cơ bản, vĩ mô... Nhưng thực chất, cái mà mình thấy ace mới đang còn thiếu đó là cái nhìn về BẢN CHẤT. Thị trường tài chính luôn tồn tại một nỗi sợ bao trùm. Nó được vận hành bởi sự sợ hãi của nhà đầu tư. Bạn hãy hình dung nó giống như vật chất tối (dark matter) trong thế giới vật lý vậy. Bạn chưa nhìn ra phải không? OK thử ngẫm mà xem nè. 2 trạng thái tâm lý điển hình của nhà đầu tư là
1️⃣ FOMO: Fear of Missing Out (Sợ bỏ lỡ cơ hội)
2️⃣ FUD: Fear, Uncertainty, and Doubt (Sợ hãi, Không chắc chắn, Ngờ vực) Bạn thấy gì chưa? Chúng đều bắt đầu bằng Fear (Nỗi sợ) Mình đảm bảo với các bạn, trong đầu tư tài chính không ai dám vỗ ngực tự xưng là tôi tự tin 100%, tôi không sợ.
❌ Nếu có ai nói như vậy thì đó là đứa mới vào nghề hoặc là chuẩn bị lùa gà để bán cho bạn 1 thứ bí kíp rởm nào đó.
✅ Những người ở trong thị trường đủ lâu sẽ biết nó đáng sợ như thế nào. Thường họ sẽ im lặng và dùng kinh nghiệm để xoay sở kiếm tiền, theo cách hiệu quả nhất với họ. Vậy những nỗi sợ đó là gì? Đầu tiên là sợ mất tiền, nên bạn chần chừ đứng ngoài, từ chối mua, cuối cùng bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội. Ở chiều ngược lại, dù đang trong trạng thái hưng phấn nhất nhưng thực chất lúc đó bạn đang sợ bỏ lỡ một cơ hội ngon ăn, cuối cùng bạn sẽ quyết định mua một cách vội vã, và mất tiền. Và tầng tầng lớp lớp những trạng thái cảm xúc mơ hồ ở giữa 2 điểm cực đoan đó, đều là những hình thái khác nhau của nỗi sợ. Tựu chung lại: Nếu sợ, bạn sẽ thua. Cho nên đừng có sợ. Hay nói đúng hơn là:
🔑 ĐỪNG ĐỂ NỖI SỢ CHI PHỐI QUYẾT ĐỊNH CỦA BẠN Ok, vừa rồi là mấu chốt quan trọng, bạn hãy nhớ câu đó nhé. Bây giờ làm sao để áp dụng nó? Nếu bạn đang nghĩ đến những thứ như "Làm chủ tâm lý" hay "quản lý cảm xúc"... thì bỏ qua chúng đi, thì theo mình những thứ đó đều là sáo rỗng, nghe cho vui chứ mấy ai áp dụng được thực tiễn. Vì sao? Chúng ta KHÔNG THỂ làm chủ được cảm xúc của mình.
Đó là tính chất tự nhiên của con người. Khả năng thay đổi trạng thái cảm xúc với biên độ rất cao (từ hưng phấn tột độ đến sợ hãi cùng cực) và những hình thái tâm lý phức tạp là một trong những thứ quan trọng hình thành nên xã hội loài người. Sợ thì vẫn cứ sợ
📉và hưng phấn thì vẫn cứ hưng phấn thôi
📈 Toàn bộ thị trường tài chính được đưa đẩy, vận động và bôi trơn chủ yếu dựa trên TÂM LÝ, NIỀM TIN và những KỲ VỌNG của nhà đầu tư. Vậy nên chúng ta không thể triệt hạ cái phần "tâm lý" được. Nó là phản khoa học, hoặc nếu có đi nữa thì chỉ một số rất ít người làm được, mình không bàn đến. Hãy nói về một phương pháp khả thi mà đa số nhà đầu tư có thể học theo được, áp dụng được, đặc biệt là đối với người mới.
✅ Sau đây là phương pháp mà bản thân mình áp dụng từ trc đến nay và thực sự có hiệu quả. Bản chất của nỗi sợ là "unknown", tức là do bạn KHÔNG BIẾT một cái gì đó. Chúng ta sợ bóng tối vì không biết có gì ẩn nấp bên trong đó. Trong đầu tư cũng vậy, bạn sợ là do không biết được diễn biến sắp tới sẽ như thế nào. Và đây là sự thật nè: Bạn KHÔNG THỂ biết chắc được thị trường sẽ đi như thế nào đâu. Vì như đã nói ở trên: Thị trường vận động bởi Niềm tin và Kỳ vọng, được thúc đẩy bởi Tâm lý. Và những thứ này diễn biến rất khác nhau trong đầu những nhà đầu tư khác nhau. Cá mập A thì hưng phấn, một đàn cá B thì đang sợ hãi, một cá voi C đang lưỡng lự,... Khi tổng hòa lại những vector đa hướng đó, bạn sẽ ra được hướng đi của thị trường. Kết quả dĩ nhiên là cực kỳ khó dự đoán và đôi khi rất phi logic. Vậy nên, bài học đầu tiên mình nhắn nhủ với các anh chị em mới là:
❌ Đừng cố gắng đi tìm "chén thánh" trong đầu tư. Không có đâu. Dù là trường phái phân tích cơ bản hay kỹ thuật chuyên sâu, đều không quan trọng bằng QUẢN LÝ VỐN/RỦI RO và KẾ HOẠCH GIAO DỊCH✅
1️⃣ Quản lý vốn sẽ bao gồm cả quản lý rủi ro Tức là phải biết bạn đang cầm bao nhiêu tiền/tài sản. Hôm nay/ tháng này/ năm này bạn muốn phân bổ bao nhiêu tiền, cho cổ phiếu/đồng coin nào, kỳ vọng lợi nhuận bao nhiêu và chấp nhận rủi ro mất bao nhiêu %
2️⃣ Kế hoạch giao dịch
Nó được xây dựng dựa trên cái nhìn toàn cảnh về thị trường, bạn phải "cảm nhận" được thị trường đang trong xu thế nào, không thể đoán mò mà phải có một hướng nhận định cụ thể. Đây mới là lúc áp dụng những phương pháp cơ bản/kỹ thuật vào. Bạn không thể nói chắc 100%, nhưng sẽ phải vạch ra những kịch bản. Ví dụ 60-65% thị trường sẽ up đến đoạn này, khoảng 35% sẽ đi ngược dự báo.... Những thứ đó bạn có thể dự đoán được bằng quan sát vĩ mô, cơ bản, onchain,... Và kế hoạch hành động cho những kịch bản đó là gì, mua - bán hay quan sát? điểm vào - ra lý tưởng? tỷ trọng bao nhiêu % danh mục... Những con số đó có thể tính được nhờ phân tích kỹ thuật. Đó là phương châm của bản thân mình, hãy nhớ điều mình vừa nói: Nắm vững "quản lý vốn, rủi ro" và "kế hoạch hành động dựa trên bức tranh toàn cảnh" Bạn sẽ tự tin hơn và LÝ TRÍ sẽ lấn át được TÂM LÝ khi giao dịch.