19h • 📚Sách-Truyện hay
Từ "Đọc Nhiều" đến "Đọc Sâu": Chìa khóa Nâng Tầm Tri Thức
Xin chào quý anh chị em, sư huynh đệ Divamo! Hôm nay hãy cùng Danh Tý tìm hiểu 1 góc khác của việc đọc sách, người góp trà, người góp ít chữ, ít câu chuyện ngồi xuống vào một ngày Hà Nội giữa mùa thu se lạnh...
Trong quá trình học và đọc sách theo chiều dài của sự học, mình nhận thấy văn hóa đọc ở Việt Nam càng ngày càng phát triển hơn, điều này thể hiện ở mức độ phát triển của các nhà xuất bản sách, số lượng đầu sách phát triển hằng năm. Và đi kèm đó là "sự đọc" có nhiều góc nhìn, như là nhiều người trẻ hiện nay coi đọc sách như một cuộc đua, tin rằng đọc càng nhiều, càng nhanh thì càng chứng tỏ bản thân. Tuy nhiên, cách tiếp cận này đôi khi biến tri thức thành gánh nặng, dẫn đến tình trạng "đọc mà không hiểu, hiểu mà không phản biện, phản biện lại thiếu chiều sâu".
1. Khoảng trống tri thức và hành trình tìm đến sách
Việc tìm đến sách thường xuất phát từ nhu cầu lấp đầy những thiếu hụt trong đời sống tinh thần và tri thức. Có người đọc để giải trí, tìm kiếm giải pháp trong công việc, người khác lại tìm kiếm sự phê bình về xã hội, giáo dục, hay đơn giản là những bài thuốc cho cuộc sống như cách trị mất ngủ, giảm cân. Dù với động cơ nào, gốc rễ của việc đọc vẫn là cảm giác "khiếm khuyết, chưa đủ đầy", và sách trở thành phương tiện để tự chữa lành và bồi đắp.
Theo học giả Nguyễn Duy Cần, tác giả cuốn "Tôi tự học", giai đoạn trung học đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền móng cho việc tự học suốt đời. Khi nền tảng này không vững chắc, nhiều người lớn lên cảm thấy hụt hẫng và tìm đến sách như một công cụ để bù đắp và tái tạo những gì đã bỏ lỡ.
2. Đọc sách không chỉ là nạp thông tin
Đọc sách là một hành trình biến tri thức của người khác thành một phần bản lĩnh của chính mình. Nó không phải là một cuộc đua về số lượng hay tốc độ, mà là một quá trình tiêu hóa, biến kiến thức thành bản lĩnh và suy tư của riêng mình.
3. Lợi ích của việc đọc sách:
Giảm căng thẳng: Một nghiên cứu của Đại học Sussex năm 2009 cho thấy chỉ 6 phút đọc sách mỗi ngày có thể giảm đến 68% mức độ căng thẳng.
Cải thiện trí nhớ và sự tập trung: Đọc sách rèn luyện cho não bộ, giúp tăng khả năng ghi nhớ và kéo dài sự tập trung.
Tăng cường trí tưởng tượng và kỹ năng viết: Tiếp xúc với nhiều phong cách ngôn ngữ và ý tưởng đa dạng giúp người đọc nâng cao khả năng diễn đạt và sáng tạo.
Chống lão hóa trí tuệ: Nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên đọc và viết có tốc độ suy giảm nhận thức chậm hơn, giúp duy trì sự minh mẫn khi về già.
4. Làm thế nào để đọc hiệu quả và nhớ lâu?
Để việc đọc không trở thành một trào lưu bề nổi, cần có phương pháp đọc đúng đắn. Thay vì chỉ đọc lướt, hãy áp dụng các kỹ thuật để hiểu sâu và nhớ lâu.
- Đọc kiểm soát và đọc phân tích:
Đọc kiểm soát: Giúp nắm bắt tổng thể cuốn sách, bao gồm cấu trúc, cách tác giả triển khai và thông điệp chính.
Đọc phân tích: Biến người đọc thành một người đối thoại, thậm chí là phản biện với tác giả.
- Các bước để nhớ lâu:
Ôn lại kiến thức đã đọc: Tóm tắt lại nội dung bằng ngôn ngữ của mình.
Viết và chia sẻ quan điểm: Việc viết lại buộc bạn phải sắp xếp ý tưởng một cách logic, giúp khắc sâu trí nhớ.
Dạy cho người khác: Khi giải thích cho người khác, bạn sẽ nhận ra mình thực sự nắm vững ở đâu và còn mơ hồ ở đâu.
Ứng dụng vào thực tế: Biến lý thuyết thành hành động là "phương thuốc" nhớ lâu nhất.
Thực hành trong đời sống: Áp dụng những gì đã học vào các tình huống thực tế.
Đường cong lãng quên và phương pháp "lặp lại ngắt quãng"
Theo nhà tâm lý học Hermann Ebbinghaus, chúng ta có thể quên tới 70% kiến thức mới nếu không ôn lại. Để chống lại "đường cong lãng quên" này, hãy áp dụng phương pháp "lặp lại ngắt quãng" (Spaced Repetition) – tức là ôn lại ở những khoảng thời gian xa dần nhau.
Tìm kiếm nguồn tranh luận bên ngoài
Ngoài sách, các cộng đồng trực tuyến như Skool hay các buổi tọa đàm, talkshow là những không gian tuyệt vời để tiếp cận các bài tranh luận đa chiều, từ đó rèn luyện tư duy phản biện và khả năng đánh giá quan điểm một cách khách quan.
Cuối cùng, việc đọc sách hiệu quả không nằm ở số lượng sách đã đọc, mà ở cách bạn chủ động tương tác, phản biện và biến tri thức thành của riêng mình. Như triết gia Alfred North Whitehead đã nói: "Học thức là cái còn lại sau khi ta đã quên đi tất cả những gì được học ở trường".
Và mình là Danh Tý đến từ Divamo
5
5 comments
Từ "Đọc Nhiều" đến "Đọc Sâu": Chìa khóa Nâng Tầm Tri Thức
